Causing Death by Reason of a Rash, Reckless or Dangerous Act under Cyprus Law

Ακολουθεί κείμενο στα Ελληνικά.

The concept of causing death by reason of a rash, reckless or dangerous act constitutes a special area of criminal liability, which is distinct from the crimes of murder/manslaughter with intent. These are cases where the perpetrator does not directly seek to cause death, but his or her conduct is deemed so seriously negligent or dangerous as to render him or her criminally liable.

Cyprus law

In Cyprus, the Criminal Law, and in particular Article 210 of the Penal Code (Chapter 154), regulates cases in which reckless or dangerous behaviour leads to death. This provision requires that the accused caused death as a result of an act or omission done recklessly, or under circumstances that make it dangerous.

The basic requirement is the existence of conduct which, objectively, creates a serious risk to the life or physical integrity of other persons. Fraud or intent to cause death is not required; serious negligence or extreme recklessness is sufficient.

English law

In English law, the corresponding form of offence is mainly found under the heading of gross negligence manslaughter. Of decisive importance is the decision of the House of Lords in R v Adomako [1994], where the basic criteria were laid down:

  1. There is a duty of care on the part of the defendant to the victim,
  2. The duty was breached by act or omission,
  3. The breach caused the death, and
  4. The negligence is deemed so serious as to constitute a criminal offence./li>
Examples

Causing death by reckless act can arise in a number of circumstances, including:

  • Road traffic accidents: Driver running a red light at excessive speed causing fatal injury.
  • Occupational accidents: Contractor who fails to follow basic safety rules at a construction site.
  • Misuse of dangerous objects: Owner of a weapon who leaves it unattended in an area where minors have access to it.

In all of these cases, the central question is whether the offender’s conduct exceeded the threshold of ordinary care.

The Mens Rea

Unlike intentional homicide crimes, in causing death by reckless act the issue is one of gross negligence or reckless indifference. The defendant is judged on the basis of whether a reasonable person, in similar circumstances, would have foreseen the danger.

It is noted that mere negligence is not sufficient. The level of recklessness must be such as to be criminally reprehensible.

Examination of the circumstances

The Courts, both in Cyprus and in the UK, consider each case on its own particular facts. Among other things, they take into account:

  • The nature and extent of the risk,
  • Any external interference or unforeseen developments.

No mechanistic approach shall be adopted. Each case is judged on an ad hoc basis, based on its specific factual circumstances.

Defences

The key defences in such charges include:

  • The proof that the defendant’s act was reasonable under the circumstances,
  • The existence of an unforeseeable break in causation (novus actus interveniens),
  • Occasionally, the lack of a causal link between the act and the result.

Causation is a fundamental element of criminal liability and requires proof that the defendant’s act or omission was a substantial and operative cause of the death. It is not enough to establish a theoretical link; the conduct must, in the natural course of events, have led to the outcome, without the causal chain being broken by unforeseen or intervening acts (novus actus interveniens). The test of foreseeability is key: it is not necessary to foresee the precise sequence of events, but rather the general nature of the risk that resulted in death.

It should be noted that successful invocation of such defences requires a particularly thorough analysis and presentation of the evidence.

Case Reference in Cyprus: The Mari Explosion and the Application of the UK’s R v. Adomako in Cyprus

The concept of “gross negligence”, as required under Article 205 of the Cyprus Penal Code, was extensively examined by the Full Bench of the Supreme Court in the landmark case of the fatal Mari explosion ((2014) 2 AAD 965). In that case, the then Minister of Defence, Kostas Papacostas, was found guilty of manslaughter due to gross negligence, as he failed to act despite knowing the imminent and foreseeable danger posed by the prolonged outdoor storage of explosive materials, resulting in the death of 13 individuals.

The Court clarified that the degree of criminal negligence required for a conviction under Article 205 must approach the threshold of “gross negligence”, in line with the Anglo-Saxon common law principles established in the House of Lords decision in R v Adomako [1994] 3 All ER 79. That case outlined four essential criteria: existence of a duty of care, breach of that duty, causation of death, and a level of negligence so severe as to warrant criminal liability.

Cypriot case law has adopted the Adomako reasoning, particularly in its emphasis on the objective evaluation of negligence through the lens of the reasonable person and the requirement that the breach of duty be a substantial cause of death.

Conclusions

Causing death by a reckless, careless or dangerous act is a complex legal issue, involving the need to impose criminal liability in respect for the principle of personal responsibility.

Case law in both Cyprus and the United Kingdom demonstrates that not all fault or negligence is sufficient to support a conviction. Rather, a high level of recklessness or negligence is required, judged by the surrounding circumstances.

Careful legal assessment of each case is necessary, both for the defence and in support of the prosecution.

A recent case of our firm

Our firm recently handled a significant criminal case of reckless, careless or dangerous act charges that have allegedly cause death. Specifically, our client was driving his vehicle on a downhill dirt road when, due to difficult road conditions, the vehicle lost control and overturned, tragically resulting in the death of the passenger.

Through our strategic defence, we proved that it was an unavoidable accident, without any serious negligence on the part of our client. It was not proven that he was driving at excessive speed or under dangerous conditions beyond the objectively difficult road characteristics. The Court, recognizing the absence of reckless conduct, acquitted our client in full.

This case highlights the importance of proper legal analysis and factual presentation in such charges, including the presence of expert witnesses in court.

How we can represent our clients

Our firm has expertise and years of experience in defending all types of cases, including wrongful death due to a reckless, careless or dangerous act. If you or a loved one needs legal support in a similar case, you can contact our firm for an evaluation of your case.


Πρόκληση Θανάτου λόγω Αλόγιστης, Απερίσκεπτης ή Επικίνδυνης Πράξης κατά το Κυπριακό Δίκαιο

Η έννοια της πρόκλησης θανάτου λόγω αλόγιστης, απερίσκεπτης ή επικίνδυνης πράξης συνιστά έναν ιδιαίτερο κλάδο της ποινικής ευθύνης, ο οποίος διαφέρει από τα εγκλήματα φόνου / ανθρωποκτονίας εκ προθέσεως. Πρόκειται για περιπτώσεις όπου ο δράστης δεν επιδιώκει άμεσα την επέλευση του θανάτου, ωστόσο, η συμπεριφορά του κρίνεται τόσο σοβαρά αμελής ή επικίνδυνη, ώστε καθίσταται ποινικά υπεύθυνος.

Κυπριακό Δίκαιο

Στην Κύπρο, το Ποινικό Δίκαιο, και συγκεκριμένα το άρθρο 210 του Ποινικού Κώδικα (Κεφ. 154), ρυθμίζει περιπτώσεις κατά τις οποίες η απερίσκεπτη ή επικίνδυνη συμπεριφορά οδηγεί σε θάνατο. Η διάταξη αυτή απαιτεί όπως ο κατηγορούμενος προκάλεσε θάνατο λόγω πράξης ή παράλειψης που έγινε αλόγιστα, απερίσκεπτα ή υπό περιστάσεις που την καθιστούν επικίνδυνη.

Η βασική προϋπόθεση είναι η ύπαρξη μιας συμπεριφοράς η οποία, αντικειμενικά, δημιουργεί σοβαρό κίνδυνο για τη ζωή ή τη σωματική ακεραιότητα άλλων προσώπων. Δεν απαιτείται δόλος ή πρόθεση ως προς την πρόκληση θανάτου· αρκεί η σοβαρή αμέλεια ή η ακραία απερισκεψία.

Αγγλικό Δίκαιο

Στο Αγγλικό Δίκαιο, η αντίστοιχη μορφή αδικήματος απαντάται κυρίως υπό το πλαίσιο του gross negligence manslaughter. Καθοριστικής σημασίας είναι η απόφαση του House of Lords στην υπόθεση R v Adomako [1994], όπου τέθηκαν τα βασικά κριτήρια:

  1. Υφίσταται καθήκον επιμέλειας εκ μέρους του κατηγορουμένου προς το θύμα,
  2. Το καθήκον αυτό παραβιάστηκε μέσω πράξης ή παράλειψης,
  3. Η παραβίαση προκάλεσε τον θάνατο, και
  4. Η αμέλεια κρίνεται τόσο σοβαρή ώστε να συνιστά αξιόποινη πράξη.

Το κριτήριο της σοβαρής αμέλειας, «gross negligence», απαιτεί ουσιαστικά ένα πολύ υψηλό επίπεδο αδιαφορίας ή απροσεξίας ως προς τον κίνδυνο που δημιουργείται.

Παραδείγματα

Η πρόκληση θανάτου λόγω αλόγιστης πράξης μπορεί να ανακύψει σε διάφορες περιστάσεις, όπως:

  • Τροχαία ατυχήματα: Οδηγός που παραβιάζει κόκκινο σηματοδότη με υπερβολική ταχύτητα προκαλώντας θανάσιμο τραυματισμό.
  • Εργατικά ατυχήματα: Εργολάβος που παραλείπει να τηρήσει βασικούς κανόνες ασφαλείας σε εργοτάξιο.
  • Κακή χρήση επικίνδυνων αντικειμένων: Κάτοχος όπλου που το αφήνει αφύλακτο σε χώρο με πρόσβαση ανηλίκων.

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, το κεντρικό ερώτημα είναι κατά πόσο η συμπεριφορά του δράστη υπερέβη το όριο της κοινώς αποδεκτής επιμέλειας.

Το Νοητικό Στοιχείο (Mens Rea)

Σε αντίθεση με τα εγκλήματα ανθρωποκτονίας εκ προθέσεως, στην πρόκληση θανάτου λόγω απερίσκεπτης πράξης το ζητούμενο είναι η σοβαρή αμέλεια ή η απερίσκεπτη αδιαφορία. Ο κατηγορούμενος κρίνεται με βάση το αν ένας λογικός άνθρωπος, υπό παρόμοιες περιστάσεις, θα είχε προβλέψει τον κίνδυνο.

Σημειώνεται ότι η απλή αμέλεια δεν επαρκεί. Το επίπεδο αδιαφορίας πρέπει να είναι τέτοιο ώστε να χαρακτηρίζεται ποινικά αξιόλογο.

Εξέταση των Περιστάσεων

Τα Δικαστήρια, τόσο στην Κύπρο όσο και στο Ηνωμένο Βασίλειο, εξετάζουν κάθε υπόθεση με βάση τα ειδικά της περιστατικά. Μεταξύ άλλων λαμβάνονται υπόψη:

  • Η φύση και η έκταση του κινδύνου,
  • Η δυνατότητα πρόβλεψης της ζημίας,
  • Οι ικανότητες και γνώσεις του κατηγορουμένου,
  • Οι ικανότητες και γνώσεις του κατηγορουμένου.

Δεν υιοθετείται μηχανιστική προσέγγιση. Κάθε περίπτωση κρίνεται ad hoc, στηριζόμενη στα ειδικά της πραγματικά δεδομένα.

Υπερασπίσεις

Οι βασικές υπερασπίσεις σε τέτοιες κατηγορίες περιλαμβάνουν:

  • Την επίκληση ότι η πράξη του κατηγορουμένου ήταν λογική υπό τις περιστάσεις,
  • Την ύπαρξη απρόβλεπτης διακοπής της αιτιώδους συνάφειας (novus actus interveniens),
  • Ενίοτε, την έλλειψη αιτιώδους συνάφειας μεταξύ της πράξης και του αποτελέσματος.
  • Η αιτιώδης συνάφεια αποτελεί βασικό στοιχείο της ποινικής ευθύνης και απαιτεί απόδειξη ότι η πράξη ή παράλειψη του κατηγορουμένου αποτέλεσε ουσιώδη και επαρκή αιτία του θανάτου. Δεν αρκεί να υπάρχει θεωρητική σύνδεση· πρέπει η ενέργεια να είναι τέτοια που, κατά τη φυσική ροή των πραγμάτων, να οδήγησε στο αποτέλεσμα, και να μην έχει διακοπεί η αλυσίδα από άλλους αστάθμητους παράγοντες (novus actus interveniens). Το κριτήριο της προβλεψιμότητας είναι κρίσιμο: δεν απαιτείται πρόβλεψη της ακριβούς εξέλιξης, αλλά του γενικού χαρακτήρα του κινδύνου που προκάλεσε τον θάνατο.

    Επισημαίνεται ότι η επιτυχής επίκληση τέτοιων υπερασπίσεων απαιτεί ιδιαίτερα ενδελεχή ανάλυση και παρουσίαση των αποδεικτικών στοιχείων.

    Κυπριακή Νομολογία: Η Υπόθεση Μαρί και η Εφαρμογή της Αγγλικής R v Adomako [1994] στην Κύπρο

    Η έννοια της «υπαίτιας αμέλειας» ή της βαριάς αμέλειας, όπως απαιτείται στο άρθρο 205 του Ποινικού Κώδικα, απασχόλησε εκτενώς την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση της φονικής έκρηξης στο Μαρί (2014) 2 ΑΑΔ 965. Στην υπόθεση αυτή, ο τότε Υπουργός Άμυνας Κώστας Παπακώστας κρίθηκε ένοχος για ανθρωποκτονία λόγω υπαίτιας αμέλειας, επειδή, όπως κρίθηκε, ενώ γνώριζε για τον άμεσο και προβλεπτό κίνδυνο που προκαλούσε η παρατεταμένη φύλαξη εκρηκτικών υλικών σε ακατάλληλες συνθήκες, παρέλειψε να ενεργήσει προληπτικά, οδηγώντας στην απώλεια 13 ζωών.

    Το Δικαστήριο ξεκαθάρισε ότι η ποινική αμέλεια στον βαθμό που απαιτείται για την καταδίκη βάσει του άρθρου 205, πρέπει να αγγίζει το επίπεδο της «gross negligence», σε συμφωνία με το αγγλοσαξονικό δίκαιο και ιδίως με την υπόθεση R v Adomako [1994] 3 All ER 79, στην οποία το House of Lords καθόρισε τα 4 αναγκαία στοιχεία για τη θεμελίωση ποινικής ευθύνης λόγω βαριάς αμέλειας: καθήκον επιμέλειας, παράλειψη του καθήκοντος, αιτιώδης συνάφεια και βαθμός αμέλειας που να συνιστά αξιόποινη συμπεριφορά.

    Η κυπριακή νομολογία έχει υιοθετήσει την ανάλυση της Adomako, ιδίως όσον αφορά την αντικειμενική αξιολόγηση της αμέλειας υπό το πρίσμα του μέσου λογικού ανθρώπου και την απαίτηση η παράβαση καθήκοντος να αποτελεί ουσιαστική αιτία του θανάτου.

    Συμπεράσματα

    Η πρόκληση θανάτου λόγω αλόγιστης, απερίσκεπτης ή επικίνδυνης πράξης αποτελεί ένα περίπλοκο νομικό ζήτημα, που αφορά την ανάγκη απόδοσης ποινικής ευθύνης και τον σεβασμό στην αρχή της προσωπικής υπευθυνότητας.

    Η νομολογία τόσο στην Κύπρο όσο και στο Ηνωμένο Βασίλειο καταδεικνύει ότι δεν αρκεί οποιοδήποτε σφάλμα ή αμέλεια για να στηρίξει καταδίκη. Αντιθέτως, απαιτείται ένα υψηλό επίπεδο απερισκεψίας ή αμέλειας που κρίνεται από το σύνολο των περιστάσεων.

    Η προσεκτική νομική αξιολόγηση κάθε περίπτωσης είναι αναγκαία, τόσο για την υπεράσπιση όσο και για την υποστήριξη της κατηγορίας.

    Πρόσφατη Υπόθεση του Γραφείου μας

    Το γραφείο μας χειρίστηκε πρόσφατα σημαντική ποινική υπόθεση πρόκλησης θανάτου λόγω αλόγιστης πράξης. Συγκεκριμένα, ο πελάτης μας οδηγούσε όχημα σε κατηφορικό χωματόδρομο, όταν, λόγω των δύσκολων οδικών συνθηκών, το όχημα απώλεσε τον έλεγχο και ανατράπηκε, με τραγικό αποτέλεσμα τον θάνατο του συνοδηγού.

    Με τη στρατηγική υπεράσπιση που αναπτύξαμε, αποδείξαμε ότι επρόκειτο για αναπόφευκτο δυστύχημα, χωρίς ύπαρξη σοβαρής αμέλειας εκ μέρους του πελάτη μας. Δεν αποδείχθηκε ότι οδηγούσε με υπερβολική ταχύτητα ή υπό επικίνδυνες συνθήκες πέραν των αντικειμενικά δυσχερών χαρακτηριστικών του δρόμου. Το Δικαστήριο, αναγνωρίζοντας την απουσία απερίσκεπτης συμπεριφοράς, αθώωσε τον πελάτη μας πλήρως.

    Η υπόθεση αυτή αναδεικνύει τη σημασία της σωστής νομικής ανάλυσης και της τεκμηριωμένης παρουσίασης των πραγματικών περιστατικών σε τέτοιες κατηγορίες, συμπεριλαμβανομένου την παρουσία ειδικών εμπειρογνώμων (expert witnesses) στο δικαστήριο.

    Πώς μπορούμε να σας εκπροσωπήσουμε

    Το γραφείο μας διαθέτει εξειδίκευση και πολυετή εμπειρία στην υπεράσπιση όλων των ειδών υποθέσεων, συμπεριλαμβανομένου της πρόκλησης θανάτου λόγω αλόγιστης, απερίσκεπτης ή επικίνδυνης πράξης. Εάν εσείς ή κάποιο συγγενικό σας πρόσωπο χρειάζεται νομική υποστήριξη σε παρόμοια υπόθεση, μπορείτε να απευθυνθείτε στο γραφείο μας για υπεύθυνη αξιολόγηση της περίπτωσης σας.


    The information provided by AGPLAW | A.G. Paphitis & Co. LLC is for general informational purposes only and should not be construed as professional or formal legal advice. While every effort has been made to ensure the accuracy and reliability of the information contained herein, the author, publisher, or any related parties make no representations or warranties of any kind, express or implied, about the completeness, accuracy, reliability, suitability, or availability of the information. In no event will the author, publisher, or any related parties be liable for any loss or damage, including without limitation, indirect or consequential loss or damage, or any loss or damage whatsoever arising from loss of data or profits arising out of, or in connection with, the use of this document/article. You should not act or refrain from acting based on any information provided above without obtaining legal or other professional advice.